در دنياي پيچيده ، هيچكس بي نياز از تعليم وتربيت نيست . امروز فعاليت در مدرسه ودر امر آموزش ، خود بخش عظيمي از زندگي انسآنها شده است . لحظاتي را به خاطر مي آوريم كه چگونه نشستن در كلاس، گوش دادن به صداي يكنواخت معلم ،حفظ كردن بدون فهم مطالب درسي ، دلهره واضطراب ناشي از امتحان، وسرزنش معلمان ووالدين موجب نفرت وگريز ما از كلاس درس ومحيط آموزشي مي شد .راستي چرا ؟! چرا فعاليتهاي آموزشي نتوانست مارابا محيط آموزش مأنوس ، وبه ياد گيري علاقهمند كند ؟ چرا فعاليتهاي مدرسه با تهديد اصرار معلمان صورت مي گرفت؟ چرا شاگردان از تعطيل شدن مدرسه احساس رضايت وخوشحالي ميكردند؟ مقصر اصلي جه كسي بود؟ معلم ناتوان وناآگاه يا شاگرد بيعلاقه و بياستعداد؟ آيا معلمان تعليم وتربيت، نتوانستهاند امكانات مطلوب يادگيري و زمينههاي شكوفايي استعداد شاگردان را فراهم كنند؟ و يا انتخاب روشهاي تدريس به درستي انجام نشده است؟ اگاهي و شناخت معلم از اصول و روشهاي تعليم و تربيت عامل مهمي است كه ميتواند اورا در كار خود موفق و مويد سازد. معلم بايد قادر باشد با شناخت شاگردان وآگاهي از فرايند تدريس، نيازهاي آنان را مشخص كند و با در نظر گرفتن تواناييهاي ايشان به ايجاد وضعيت مطلوب آموزش اهتمام ورزد .
مقدمه محيط پيرامون ما با وجود افراد، اشياء و رويدادهاي متعدد ومتنوع بسيار پيچيده است بعلاوه كنش متقابل وتغييرات مداوم موجود در عوامل مختلف پيچيدگي فزايندهاي را بر زندگي انسان تحميل ميكند. و انسان براي مقابله با اين همه تغييرات بدنبال يافتن راهحلهاي مناسب براي سازگاري است. از آنجائيكه منابع خطر و ارضاء نياز ما نيز پيوسته در حال تغييرند. لازمة زندگي پويايي در سازگاري ارگانيسم با محيط است. و فرايندهاي يادگيري پويايي لازم براي ارگانيسم را فراهم ميكند تا بتواند با شرايط محيطي گوناگون به زندگي خود ادامه دهد. يعني علاوه براينكه محركهاي مختلف مثبت، منفي يا خنثي را بشناسد. رفتارهاي مناسب مقابل هر كدام از محركها را ياد بگيرد واين يادگيري به طرق مختلف از ابتداي زندي نوع بشر صورت گرفته است اما امروزه با تكامل زندگي بشر يادگيري عمومي و كسب دانش از طريق آموزش بخش مهمي از اطلاعات لازم براي سازگاري را در اختيار قرار ميدهد. (السون و هرگنهان ،1997) بيان مسئله وقتي دانشآموزان تحت آموزش رسمي قرار ميگيرند. پاسخهاي متفاوتي نسبت به محركهاي محيطي از جمله فرايندهاي ياددهي – يادگيري از خود بروز ميدهند. براي درك تفاوتهاي دانشآموزان در آموزش يكسان لازم است ويژگيهاي ورودي يادگيرندگان مورد مطالعه قرار بگيرد. ويژگيهاي عاطفي، فيزيولوژيكي و شناختي يادگيرندگان در نحوه واكنش آنها بر محركها تأثير دارد وشيوههاي يادگيري از جمله اين ويژگيهاست. و از موضوعاتي است كه در دهههاي اخير به خصوص توسط نظريهپردازان شناختي مورد توجه واقع شده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه فصل اول مقدمه …………………………………………………………………………………………………. 3 بيان مسأله……………………………………………………………………………………………… 4 اهميت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………… 8 اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………. 10 گزارههاي تحقيق (سؤالها / فرضيهها) …………………………………………………………. 11 معرفي نوع متغيرها و تعاريف عملياتي……………………………………………………………. 11
فصل دوم مقدمه…………………………………………………………………………………………………… 16 يادگيري از ديدگاه روانشناسي رفتارگرا………………………………………………………… 17 يادگيري از ديدگاه روانشناسي شناختي…………………………………………………………. 19 نظريه رشدشناختي پياژه……………………………………………………………………………. 21 نظريه يادگيري گشتالت……………………………………………………………………………. 23 نظريه يادگيري معنيدار كلامي…………………………………………………………………… 24 نظريه پردازش اطلاعات……………………………………………………………………………. 27 راهبردهاي شناختي – فراشناختي…………………………………………………………………. 31 راهبردهاي تكرار در تكاليف ساده يادگيري………………………………………………….. 33 راهبرد مرور ذهني در تكاليف پيچيده يادگيري……………………………………………….. 35 راهبرد بسط دهي در تكاليف پايه…………………………………………………………………. 36 راهبرد بسط دهي در تكاليف پيچيده…………………………………………………………….. 37 راهبرد سازماندهي در تكاليف پايه……………………………………………………………….. 38 راهبرد سازماندهي در تكاليف پيچيده يادگيري……………………………………………….. 40 فراشناخت…………………………………………………………………………………………….. 41 معلمان كارآمد……………………………………………………………………………………….. 47 پرورش مهارتهاي فكري…………………………………………………………………………. 48 پرورش مهارتهاي حل مسئله…………………………………………………………………….. 49 مهارتهاي تدريس……………………………………………………………………………………. 53 دستورالعملهاي قبل از مطالعه…………………………………………………………………….. 58 دستورالعملهاي هنگام مطالعه…………………………………………………………………….. 59
دستورالعملهاي بعد از مطالعه…………………………………………………………………….. 61 دستورالعملهاي جهت گسترش حافظه………………………………………………………….. 62 دستورالعملهاي بهسازي حافظه…………………………………………………………………… 63 ادبيات پژوهش موجود در موضوع مورد مطالعه……………………………………………….. 66
فصل سوم 1-3- روش تحقيق………………………………………………………………………………….. 76 2-3- جامعة مورد مطالعه…………………………………………………………………………… 76 1-3-3- نمونه مورد مطالعه و روش نمونهگيري……………………………………………….. 76 2-3-2- ملاك انتخاب نمونه…………………………………………………………………….. 77 4-3- ابزار پژوهش………………………………………………………………………………….. 77 1-4-3- معرفي ابزار………………………………………………………………………………… 77 2-4-3- اعتبار آزمون………………………………………………………………………………. 79 5-3- روش نمرهگذاري……………………………………………………………………………. 79 6-3- روش تجزيه و تحليل آماري………………………………………………………………. 80
فصل چهارم ميزان درآمد خانواده………………………………………………………………………………… 82 ميزان تحصيلات پدر آزمودنيها…………………………………………………………………… 83 ميزان تحصيلات مادر آزمودنيها………………………………………………………………….. 84 شغل پدر………………………………………………………………………………………………. 85 شغل مادر……………………………………………………………………………………………… 86 توزيع فراواني دانشآموزان برحسب موفقيت تحصيلي……………………………………….. 86 ميانگين انحراف استاندارد راهبردهاي يادگيري در دو گروه موق و ناموفق………………. 88 بخش استنباطي………………………………………………………………………………………. 89 رابطه بين راهبردهاي يادگيري با پيشرفت تحصيلي در رشته رياضي فيزيك با درس حسابان90 رابطه بين راهبردهاي يادگيري با پيشرفت تحصيلي در رشته رياضي فيزيك با درس فيزيك92 رابطه بين راهبردهاي يادگيري با پيشرفت تحصيلي در گروه علوم تجربي با نمره درس شيمي93 رابطه بين راهبردهاي يادگيري با پيشرفت تحصيلي در گروه علوم تجربي با نمره درس زيستشناسي94 رابطه بين راهبردهاي يادگيري با پيشرفت تحصيلي در گروه علوم انساني با درس جامعهشناسي96 نوع راهبردهاي يادگيري كه دانشآموزان موفق و ناموفق در رشته رياضي بكار ميبرند چيست؟99 نوع راهبردهاي يادگيري كه دانشآموزان موفق و ناموفق در رشته علوم تجربي بكار ميبرند چيست؟100 تحليل مميز……………………………………………………………………………………………. 101 نوع راهبردهاي يادگيري كه دانشآموزان موفق و ناموفق در رشته علوم انساني به كار ميبرند چيست؟102 تحليل مميز……………………………………………………………………………………………. 102
فصل پنجم بحث و نتيجهگيري………………………………………………………………………………….. 105 محدويتها……………………………………………………………………………………………. 113 پيشنهادها………………………………………………………………………………………………. 114 منابع فارسي…………………………………………………………………………………………… 115 منابع انگليسي…………………………………………………………………………………………. 118